Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı Orman Genel Müdürlüğünün (OGM) bilgilerine nazaran 2021’de çıkan 2 bin 14 yangından 136 bin 94 hektar, 2022’de çıkan 1285 yangından 8 bin 455 hektar, 2023’te çıkan 1384 yangından 8 bin 726 hektar ormanlık alan etkilendi. Bu yıl 20 Ağustos’a kadar meydana gelen 2 bin 544 yangında ise 15 bin 805 hektar alan ziyan gördü.
Yangınlarda ziyan gören alanlar ağaçlandırılırken ulaşılması güç bölgeler için yapay zeka dayanaklı dron teknolojisinden faydalanılıyor.
Bu teknolojiyi geliştiren Ecording firması kurucusu ve bilgisayar mühendisi Mert Karslıoğlu, AA muhabirine, global iklim krizinin multidisipliner bir sorun olduğunu ve kendilerinin de bu problemle gayrete, ormansızlaşma ve biyolojik çeşitlilik kaybını azaltacak teknolojiler üzerinde çalışarak dayanak verdiklerini söyledi.
Küresel iklim krizini, dünyanın en büyük sorunu olarak nitelendiren Karslıoğlu, “İklim krizinin tesirlerini din, lisan, ırk fark etmeksizin çok ağır bir halde deneyimliyoruz. IPCC’nin (Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli) bu mevzuyla alakalı yayımladığı rapor var ve de bunu vakit zaman tekrarlıyorlar. Artık bugünden itibaren ne yaparsak yapalım dünyamızın sıcaklığı 2030 yılına kadar 1,5 derece artacak. Bunu artık hiçbir halde önleyemiyoruz fakat bu müddet aralığında şayet yanlışsız adımları atabilirsek bu global sıcaklık artışını 2030’da 1,5 derece ile sonlandırabiliriz. Aslında bizim temel motivasyonumuz da dünyadaki çevresel dönüşümü destekleyecek alternatif teknolojiler geliştirmek.” dedi.
21 MİLYONDAN FAZLA TOHUM ATIŞI GERÇEKLEŞTİRİLDİ
Dronla tohum atan teknolojiyi geliştirirken tabiattan ilham aldıklarını belirten Karslıoğlu, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Biliyorsunuz dünyadaki doğal ormanların tamamı, ağaçlardan düşen kozalakların içinden saçılan tohumların, kuşlar yahut rüzgarla etrafa yayılıp düştükleri yerde hayat bulup büyümesiyle var olmuş ve genişlemiştir. Biz basitçe ‘Teknolojinin gücünü kullanarak bu süreci taklit edebilir miyiz?’ sorusunu sorduk ve akabinde ulaşılması güç alanlara havadan tohum atan insansız hava araçları geliştirmeye karar verdik.”
Karslıoğlu, geliştirdikleri 6 farklı insansız hava aracının 3 bin saatten fazla uçuşla 21 milyondan fazla tohum atışı gerçekleştirdiğini ve 2 milyon metrekareden fazla alanda direkt rehabilitasyon ve rejenerasyon çalışmalarına dayanak verdiklerini aktardı.
Her tohum tipinin havadan ekime uygun olmadığı bilgisini veren Karslıoğlu, Orman Genel Müdürlüğü ve Artvin Çoruh Üniversitesinin desteklediği birinci çalışmalarına kızılçam, karaçam, Toros sediri ve patlangaç üzere cinslerle başladıklarını anlattı.
YAPAY ZEKA İLE DRONLARI OTONOM VE AKILLI HALE DÖNÜŞTÜRDÜLER
Doğayı taklit ettikleri bir sistem kurguladıkları için tohumların tıpkı tabiatta yere düştüğü yüksekliğe misal bir ağaç yüksekliğinden dronlarla bırakıldığını kaydeden Karslıoğlu, şimdiye kadar havadan bırakılan tohumlarla ilgili olumsuz bir sonuçla karşılaşmadıklarını bildirdi.
Ormanlaştırma yapabilmek için dünyayı ve doğayı daha âlâ tanımaya muhtaçlık olduğunu vurgulayan Karslıoğlu, “İnsansız hava araçlarındaki temel motivasyonumuz şu: Şayet tabiatın farklı parametrelerini sensörler ve farklı sistemler kullanarak anlayabilir ve ölçebilirsek bu insansız hava araçlarının tohum atışlarını bilgiye dayalı bir formda işleyerek yapabiliriz. Bu doğrultuda da yapay zekayı kullanmaya karar verdik.” diye konuştu.
Yapay zeka ile birlikte farklı teknolojileri de kullanarak insansız hava araçlarını otonom ve akıllı hale dönüştürdüklerini söz eden Karslıoğlu, dronların her birinin 10 dakikada 6 bin tohum topu atışı gerçekleştirdiklerine değindi.
İKLİM KRİZİ NEDENİYLE DEZAVANTAJLI DURUMA DÜŞEN BAYANLARLA BİR ARADA ÇALIŞIYORUZ
Karslıoğlu, tohum atışlarının muvaffakiyet oranını nasıl tespit ettiklerini, şöyle özetledi:
“Görev yaptığımız alanları yüksek çözünürlüklü kameralarla havadan fotoğraflıyoruz ve buradaki imajları birleştirip manzaradaki fidanları makine öğrenmesi yoluyla işaretliyoruz. İşaretleyip belli bir muvaffakiyet oranına geldikten sonra artık sistemin içine bir manzara yüklediğimizde otomatik olarak orada kaç tane küçük fidan olduğunu ayırt edebiliyoruz. Buradaki metodumuzu güzelleştirebilmek için de şu anda makul referans alanlar belirleyerek onların içinde çimlenen tohum ölçülerine bakarak bir ölçüm gerçekleştiriyoruz.”
Karslıoğlu, tabiatta çimlenmesine kadar geçen müddette hava şartlarından etkilenmemeleri ve orman canlılarına yem olmamaları için tohumun etrafının kil ve humuslu toprakla kaplandığını, ayrıyeten randımanının artması için de bu karışıma farklı mineraller eklediklerini ve bir tohum topu meydana getirdiklerini söyledi.
Tohum toplarının üretim sürecinden de bahseden Karslıoğlu, “Taşrada yaşayan beşerler global iklim krizi nedeniyle ekonomik eşitsizliklere maruz kalıyorlar. Zira eskisi kadar tarım ve hayvancılık yapamadıkları için çeşitli noktalarda dezavantajlı duruma düşüyorlar. Biz bu tohumları kaplama süreçlerinde öncelikli olarak ekim alanlarımıza yakın bölgelerde yaşayan, iklim krizinde dezavantajlı bayanlarla bir arada çalışıyoruz. Bu sayede hem onların alternatif gelir kaynaklarına erişmelerini sağlıyoruz hem de iklim kriziyle daima bir arada uğraş ettiğimiz bir model oluşturuyoruz.” bilgisini paylaştı.
Karslıoğlu, gayelerinin, insansız hava araçlarının sayısını 2030 yılına kadar 300’e çıkarmak ve 1 milyar tohum atışı gerçekleştirmek olduğunu kelamlarına ekledi.