Uluslararası Hudut Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü, bu yıla ait bilançosunda, dünyada 533 gazetecinin kamuoyunu bilgilendirme uğraşı içerisindeyken tutuklandığını, 57’sinin de öldürüldüğünü bildirdi. Tutuklama ve cinayetlerde artışı vurgulayan RSF, 65 medya temsilcisinin rehin, 49’unun da kayıp durumda olduğunu açıkladı.
Merkezi Paris’te bulunan RSF kuruluşu, gazetecilik haklarında 2022 yılında önemli gerileme yaşandığını bildirdiği basın açıklamasında, 1 Aralık itibariyle 533 tutuklu gazetecinin tespit edildiğini, bunun bir evvelki yıla oranla yüzde 13,4’lük bir rekor artışa işaret ettiğini duyurdu.
Tutuklu dağılımına göz atıldığında, 432’sinin profesyonel gazeteci, 83’ünün profesyonel olmayan, 18’inin medya çalışanı olduğu anlaşılıyor. Toplam mahpus gazetecilerden yalnızca yüzde 36,4’ünün mahkum edildiği, kalan yüzde 63,6’sının yargılanmadığı da tespit edildi.
Deloire: Hapishaneleri süratle dolduruyorlar
RSF Genel Sekreteri Christophe Deloire, 2022 Bilançosu’nun yayımlanması dolasıyla yaptığı açıklamada, “Diktatörlükler ve otoriter idareler, hapishanelerine gazeteci doldurmada hızlandırılmış bir süreç işletiyorlar. Gazeteci tutuklamadaki bu yeni rekor artış, bu vicdansız güçlere direnilmesine ve haber özgürlüğü, bağımsızlığı ve çoğulculuğu maksatlarını savunan herkesle faal dayanışma içinde bulunulmasına olan yakıcı muhtaçlığı teyit ediyor” dedi.
Kadın gazeteci tutukluluğu 5 yılda iki katı aştı
Açıklamada, sayısı 78 olarak tespit edilen tutuklu bayan gazetecilerle ilgili de, “RSF, 2021’e nazaran yüzde 30 artış yaşanan bayan gazeteci tutukluluğunda hiçbir vakit bu kadar yüksek bir sayıya ulaşmamıştı” denildi. Beş yıl evvel, tutuklamada bayan haberci oranı yüzde 7 iken, 2022 yılında bu oran yüzde 15’i aştı.
Dünyanın en büyük hapishanesi olarak tespit edilen, sansürün vahim boyutlara ulaştığı Çin’de, yolsuzluğu, endüstrinin yol açtığı kirliliği ve bayanlara yönelik tacizi haberleştiren bağımsız gazeteci Huang Xueqin mahpus 110 gazeteciden biri olarak tanıtıldı. Şubat 2021’de darbeyle gazeteciliğin düpedüz yasaklandığı bir sürece giren Myanmar’da, 62 gazeteci hapishanede gün öldürüyor. İran İslam Cumhuriyeti, kitlesel hareketlerin patlak vermesinden bir ay sonra, tutuklu 47 gazeteci ile, dünyada en çok gazeteci tutuklayan üçüncü ülkesi oldu. Örneğin, hapishanedeki Nilufar Hamedi ve Elahe Mohammedi, Kürt bayan Mahsa Amini’nin vefatına dikkat çektikleri için mevt cezasıyla karşı karşıya bulunuyor. En çok tutuklayanlar olarak bu üç ülkeyi, Vietnam (39), Belarus (31) izliyor.
Türkiye’den Alagas örnek
Bilanço bildirisinde Türkiye’ye dair, üç bayan gazeteci ve bir bayan medya çalışanının, medyaları ve yapım şirketleri PKK’ya yakınlığıyla suçlanması sonucu, Haziran’da tutuklanmasına da değinildi; örnek olarak, 2019 yılında “terör örgütü propagandası” teziyle suçlanan Jin News sitesi haber müdürü Safiye Alagas da verildi.
Cinayetlerde Meksika, Haiti ve Brezilya başta
24 Şubat’ta başlayan Ukrayna’daki savaşı haberleştirirken sekiz gazeteci altı aylık bir periyotta öldürüldü. Bunlar içerisinde, 13 Mart’ta Rus askerlerince infaz edilen Ukraynalı foto-muhabir Marks Levin ve sivillerin tahliyesini izlerken top atışı sonucu şarapnelin isabet ettiği Fransa merkezli BFM TV kanalı muhabiri Frédéric Leclerc-Imhoff da vardı. Bu yıl öldürülen toplam 57 gazeteciden 11’i Meksika’da, 6’sı Haiti’de, 3’ü de Brezilya’da can verdi.
Bilançoda dikkat çeken başka bir bilgi de, 20 aydır Mali’de El Kaide’ye yakın bir kümenin elinde bulunan Fransız gazeteci Olivier Dubois dahil 65 haberci ve medya çalışanının dünyada rehin durumda olması.