T24 Kültür Sanat
Bir müddettir devam eden “Türk edebiyatı – Türkçe edebiyat” tartışması “Şiiatı Seyhan Erözçelik Birinci Kitap Şiir Ödülü” jürisini böldü. “Kabul” kitabı ile Emre Barca‘ya verildiği ilan edilen mükafatın münasebet metninde “Türkçe şiir” tabirinin kullanılmasının akabinde seçici konsey üyeleri Ali Günvar ve Osman Hakan A. vazifesinden ayrıldı. Suradan ayrılan iki şairin ortak açıklaması ise Osman Hakan A.’nın toplumsal medya hesabından yapıldı. Açıklamada “”Ödül, Türk lisanı ve kültürü çerçevesinde, Türk şiirine katkı sağlayan şairlerin birinci kitaplarına yahut evraklarına verilmek üzere tasarlanmıştı,” denildi. Şair Günvar da “Fransız Fransızca şiir demiyor, biz niçin Türkçe şiir diyelim?” dedi. Jüri başkanı Hilmi Yavuz ise “Roman, hikaye, şiir hangi lisanda yazıldıysa o lisanın edebiyatına aittir. Etnisite edebiyatı böler, lisan birleştirir” diye konuştu.
Bu yıl ödül heyeti, başkanlığını Hilmi Yavuz’un üstlendiği, V. B. Bayrıl, Haydar Ergülen ve Noyan Erözçelik‘ten oluşuyordu.
“Bu ödül V. B. Bayrıl’a ilişkin bir mülk değil”
Ali Günvar ve Osman Hakan A. Tarafından yapılan açıklama şöyle:
“Ödül, Türk lisanı ve kültürü çerçevesinde, Türk şiirine katkı sağlayan şairlerin birinci kitaplarına yahut evraklarına verilmek üzere tasarlanmıştı. Bu ödül V. B. Bayrıl’a ilişkin bir mülk değil, Şiiratı kitaplarına emek vermiş tüm Şiiratı şairlerinin ortak yapıtıdır. Hayatlarını Türk şiiri, lisanı ve kültürüne adayan iki Türk şairi olarak, V.B. Bayrıl’ın mükafatı yanlış yönlendirmesini ve bize yönelik saygısız davranışlarını kabul etmiyoruz”
“‘Türkçe edebiyat’ lafını kabul etmiyorum”
Karar’a konuşan Ali Günvar metinde kullanılan “Türkçe şiir” tarifine itiraz ettiklerini belirterek. V. B. Bayrıl’ın ifadeyi değiştirmediğini ve kendilerine “Bugüne kadarki hizmetleriniz için teşekkürler bundan sonra siz yoksunuz” dediğini argüman etti. Günvar’ın açıklamaları şöyle:
“Metinde kullanılan ‘Türkçe şiir’ tarifine itiraz ettik. V. B. Bayrıl değiştirmemeye kalktı ve işveren oymuş üzere ‘Bugüne kadarki hizmetleriniz için teşekkürler bundan sonra siz yoksunuz’ dedi. Ben de bıraktım. Bu formda bir davranışa vereceğim tek karşılık budur. Benim Ali Günvar olmak için ne Şiiratı’na ne Seyhan’ın anısına gereksinimim var kendisi ne dilek ediyorsa onu yapsın. Bu arkadaş kendisini bu işin işvereni sanıyorsa, devam etsin, onun patronajını kabul edenler de devam etsinler. Ben etmiyorum. Kimse bu türlü bir davranış hakkına sahip değildir, ‘Türkçe edebiyat’ lafını kabul etmiyorum. Dünyanın hiçbir yerinde bu türlü olmaz, edebiyatı ulusal kimlikten ayıramazsınız. Türkçe yazıyorsan Türk şiiri yazıyorsundur. Fransız Fransızca şiir, İtalyan İtalyanca şiir demiyor, biz niçin Türkçe şiir diyelim? Sen öbür türlü bakıyorsan ruhsal problemlerin var demektir, o vakit doktora görün. Benim kimsenin etnik kökeni ve lisanına itirazım ya da aşağılayıcı bir yaklaşımım yok. Lakin kimse kendi kompleksleri nedeniyle benim Türklüğümden ve etnisitemden utanmamı beklemesin.”
Hilmi Yavuz: Roman, hikaye, şiir vb. hangi lisanda yazıldıysa o lisanın edebiyatına aittir
Hilmi Yavuz ise “Türkçe Edebiyat mı? Türk edebiyatı mı?” başlığı ile Facebook hesabından yaptığı açıklamada, bu tartışmanın tarihinin Tanzimat devrine uzandığını vurgulayarak, Ermeni asıllı Vartan Paşa’nın Ermeni harfleriyle Osmanlı Türkçesi ile yazdığı “Akabi Hikâyesi” ve Rum asıllı Evangelides Misailidis’in Grek harfleriyle Karamanlı Türkçesi ile yazdığı “Temâşâ-yı Dünya” romanlarını örnek göstererek “Edebiyatı etnisite üzerinden değil, lisan üzerinden inşa etmek istedikleri için!” dedi. Yavuz’un açıklaması şöyle
“Türkçe Edebiyat mı? Türk edebiyatı mı?
Yıllardır, birbirimizi ötekileştirilerek bölünmeye o kadar alıştırıldık ki, sonunda Türkçe edebiyat mı, yoksa Türk edebiyatı mı? Konusunda bölünmeyi de başardık… Aferin bize!
Bu tartışmanın evvel Cumhuriyet gazetesi Kitap Eki’nde çıkan bir yazı hasebiyle başladığını, gazete idaresinin bu mevzuda açık seçik bir hal aldığını biliyoruz. Artık de, Seyhan Erözçelik Şiir Mükafatı Heyet üyelerinden kimileri ortasında çıkan uyuşmazlığın şimdilik toplumsal medyada ve kesinlikle daha sonra da yazılı basında kelam konusu edileceğine kuşku yok..
Bakın bu mevzunun tarihi bir epey eskidir. Tanzimat periyodunun biri Ermeni [Vartan Paşa], öteki Rum [Evangelides Misailidis] iki romancısından birincisinin ‘Akabi Hikâyesi’, ikincisinin de ‘ Temâşâ-yı Dünya başlıklı romanlarından kelam ediyorum. Vartan Paşa’nın romanı, Ermeni harfleriyle Osmanlı Türkçesiyle ; Misailidis’in romanı da Grek harfleriyle Karamanlı Türkçesiyle yazılmışlardır.
Burada sormak gerekir: Vartan Paşa Ermeni olduğu hâlde, romanını Ermenice değil Osmanlı Türkçesiyle; Mihailidis de romanını Rumca değil de Karamanlı Türkçesiyle yazmıştır. Niye? Edebiyatı etnisite üzerinden değil, lisan üzerinden inşa etmek istedikleri için!
Benim tutumumun ne olduğunu iyiniyetle soran dostlarıma ve kötüniyetle soran düşmanlarıma bildirmek isterim: Ben Vartan Paşa ve Mihailidis üzere, edebiyatın etnisite üzerinden değil, lisan üzerinden okunması gerektiğini düşünüyorum. Roman, hikaye, şiir vb. hangi lisan’da yazıldıysa o lisanın edebiyatına aittir. Etnisite edebiyatı böler, Lisan, birleştirir… Neredeyse her alanda ötekileşerek bölündük;- hiç değilse edebiyatta bu bölünmeyi yaşamayalım, diyorum…”
|
‘Görünmeyen Cemaat: Mürideler’in muharriri ve ‘Kızıl Goncalar’ dizisinin danışmanı Filiz Gazi, tarikatlarda bayanlara biçilen hayatları anlattı
|
