Hafta başından bu yana ABD’de beklentilerin üzerinde gelen 3. çeyrek şirket finansal sonuçları ve makroekonomik datalar risk iştahını desteklerken, gelecek periyoda yönelik umutları artırarak resesyon tasalarının de hafiflemesini beraberinde getirdi.
Buna rağmen dün Avrupa tarafında açıklanan eylül ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) datalarının tarihi düzeylere çıkması, enflasyon ve resesyon ikileminin yine yatırımcıların odağına yerleşmesine neden oldu.
Söz konusu gelişmenin yanı sıra Çin’de kıymetli ekonomik dataların bir münasebet gösterilmeden bilinmeyen bir tarihe ertelenmesi, güç krizini tırmandıran gelişmelerin mevcudiyetini müdafaası ve merkez bankaları yetkililerinin “şahin” açıklamalarına devam etmesi de risk iştahındaki düşüşü destekledi.
DAHA KARAMSAR HALE GELİNDİ
Öte yandan dün ABD Merkez Bankası (Fed) tarafından açıklanan “Bej Kitap” raporu, ABD’li şirketlerin zayıflayan talebe ait artan tasalarla ekonomik görünüm konusunda daha karamsar hale geldiğini ortaya koydu.
Bu gelişmelerle dün tahvil faizleri yine yükselişe geçerken, hisse piyasalarında satış baskısı arttı.
NEW YORK BORSASINDA KARIŞIK SEYİR
New York borsasında dün karışık bir seyir izlenirken, Dow Jones endeksi yüzde 0,33, S&P 500 endeksi yüzde 0,67 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,85 paha kaybetti. Dolar endeksi yüzde 0,9 artışla 113’ü test etti. ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,16 ile Temmuz 2008’den bu yana en yüksek seviyeyi gördü. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne de düşüşle başladı.
40 YILIN ZİRVESİ
Avrupa tarafında dün İngiltere’de enflasyon, güç ve besin fiyatları öncülüğünde yükselişini sürdürerek eylülde yıllık yüzde 10,1 ile son 40 yılın tepesine ulaştı. Avro Bölgesi’nde ise ağustos ayında yüzde 9,1 olan enflasyon eylülde yüzde 9,9 ile rekor kırdı. Kelam konusu bilgiye ait öncü sayılar ve piyasa beklentileri yüzde 10’a işaret ediyordu.
Açıklanan dataların akabinde Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) 27 Ekim’deki toplantısında faizleri 75 baz puan artırmasına kesin gözüyle bakılırken, İngiltere Merkez Bankası’nın gelecek ayki toplantısında 100 baz puanlık faiz artırımına gideceği öngörülüyor.
Enflasyonun temel sürükleyicisi olan güç krizine yönelik önlemler de gündemin odağındaki yerini korudu. Avrupa Birliği (AB) Kurulu Lideri Ursula von der Leyen, İspanya ve Portekiz’deki “elektrik üretiminde kullanılan gaza tavan fiyat” uygulamasının AB genelinde değerlendirilebileceğini belirtirken, Almanya’nın doğal gazın yanı sıra elektrik için de tavan fiyat uygulaması planladığı basına yansıdı.
Bu gelişmelerle dün Avrupa borsalarında satıcılı bir seyir izlenirken, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,19, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,43 ve İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,17 kıymet kaybetti. Global çapta dolar talebinin güçlenmesi ile avro/dolar paritesi de yüzde 1’e yakın kıymet kaybederek 0,9780 düzeylerine geriledi. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar, güç krizi ve Rusya-Ukrayna savaşı gündemiyle gerçekleştirilecek AB Önderler Tepesi öncesi yeni güne de düşüşle başladı.
Asya genelinde dün Japonya’nın 10 yıllık tahvil faizinin yüzde 0,25’lik tolerans üst hududunu aşmasının akabinde Japonya Merkez Bankası (BoJ) takvim dışı tahvil alımı açıkladı. Öte yandan dolar/yen paritesinin 150 ruhsal hududunu test etmesi ile direkt kur müdahalesi gelebileceğine yönelik beklentiler yatırımcıların tetikte kalmasına neden oldu. Tahvil faizlerindeki yükselişin risk iştahını azaltması ile Asya borsalarında yeni günün sert düşüşle başladığı görülürken, kapanışa yakın Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,4, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,1, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde2,4 ve Güney Kore’de Kospi endkesi yüzde 1,3 kıymet kaybetti.
Yurt içinde dün yükseliş eğiliminde hareket eden BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,01 artışla 3.880,34 puandan tamamlayarak kapanış rekoru tazeledi. Dolar/TL ise dün günü yüzde 0,06’lık düşüşle 18,5751’den tamamlamasının akabinde bugün bankalararası piyasanın açılışında yatay seyrine devam ederek 18,5860‘tan süreç görüyor.
Analistler, global çapta enflasyon ve resesyon tasaları ile yükselen tahvil faizlerinin, risk iştahının zıdda dönmesine neden olduğunu söyledi.
Asya ve Avrupa’da iktisada ait kaygıların arttığına da işaret eden analistler, yurt içi ve ABD’de açıklanacak şirket finansal sonuçları ile pay ve dal bazlı hareketliliğin devam edebileceğini kaydetti.
Analistler, bugün yurt içinde TCMB Para Siyaseti Şurası’nın (PPK) faiz kararının, yurt dışında ise Almanya’da Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), ABD’de Philadelphia Fed imalat endeksi ve haftalık işsizlik müracaatları başta olmak üzere ağır data gündeminin takip edileceğini belirterek, AB Başkanlar Doruğu ve Fed yetkililerinden gelecek açıklamaların de yatırımcıların odağında bulunduğunu bildirdi.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 3.800 puanın dayanak, 3.950 düzeyinin direnç pozisyonunda bulunduğunu tabir etti.
AA Finans’ın anketine katılan ekonomistlerin tamamı, siyaset faizinin yüzde 12’den yüzde 11’e indirileceğini varsayım ediyor. Ekonomistlerin yıl sonu siyaset faiz oranına ait beklentilerinin medyanı da yüzde 9 oldu. TCMB, ağustos ayının akabinde eylülde de siyaset faizini 100 baz indirerek yüzde 12’ye çekmişti.