BM Genel Merkezinin bulunduğu New York’ta her sene üye ülkelerin devlet ve hükümet liderlerini bir ortaya getiren Genel Heyet, bu yıl 24-30 Eylül’de gerçekleştirilecek.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in açılışını yapacağı 79. BM Genel Kurulu görüşmelerinin başkanlığını Kamerunlu Philemon Yong yürütecek.
BM Genel Heyetine 133 devlet ve hükümet başkanı, 3 başkan yardımcısı, 80 başbakan yardımcısı ve 45 bakanın katılması bekleniyor.
ERDOĞAN BİRİNCİ GÜN KELAM ALACAK
BM Genel Konseyinin 1955’ten beri sürdürülen bir gelenek olarak liderlerden sonra birinci konuşmasını Brezilya yapıyor. Brezilya’nın akabinde mesken sahibi ABD kelam alıyor.
BM Genel Heyetinde Türkiye’yi temsilen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da birinci gün 3. sırada konuşmasını yapacak.
BM Genel Şurasına 14. kere hitap edecek Erdoğan’ın konuşmasında bilhassa Gazze’deki duruma dikkat çekmesi bekleniyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın üye ülkelerden İsrail’in taarruzlarına karşı durmalarını talep etmesi öngörülüyor.
GAZZE’DEN HAİTİ’YE UZANAN KRİZLER
Liderler, çabucak hemen her yıl olduğu üzere bu yıl da kriz, ihtilaf ve savaşların sayısının arttığı devirde bir ortaya geliyor.
Bu nedenle Gazze, Ukrayna, Sudan ve Haiti üzere farklı krizlerin başkanların gündeminde olması bekleniyor.
Liderlerin bilhassa BM tarafından “dünyada cehennem” olarak tanımladığı Gazze’ye odaklanacağı düşünülüyor.
Gazze’de ateşkes vurgusunun yanı sıra üye ülkelerin İsrail’in milletlerarası hukuk ve BM kararlarını ihlali ile bölgeye insani yardım ulaştırmanın zahmetlerini gündeme getirmesi bekleniyor.
Liderlerin, birebir vakitte Lübnan’da irtibat aygıtlarının patlatılmasından sorumlu tutulan İsrail’in akınlarını yoğunlaştırmasıyla bölgesel savaş riskinin önlenmesi için mevzuyu gündeme taşıyacakları genel öngörüler ortasında yer alıyor.
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın konuşmasını 26 Eylül sabahı, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ise öğlenden sonra yapması öngörülüyor.
ANA TEMAS: “KİMSEYİ GERİDE BIRAKMAMAK”
Bu yıl BM Genel Konsey görüşmelerinin ana teması, “Kimseyi geride bırakmamak: Barış, sürdürülebilir kalkınma ve insan onuru” olarak öne çıkıyor.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, yaptığı açıklamada, “Bugünün global sistemi herkes için fonksiyonel değil, esasen kimse için fonksiyonel değil.” tabirini kullanmıştı.
Bu nedenle bilhassa BM Güvenlik Kurulu ile milletlerarası finansal mimarinin ıslahatı konusunun da önderlerin gündeminde olması bekleniyor.
Yüksek seviyeli haftanın yanı sıra Genel Heyet öncesinde düzenlenecek “Geleceğin Zirvesi”nde mevcut milletlerarası kuruluşların şimdiki sınamalara nazaran uyarlanması ele alınırken deniz düzeyinin yükselmesinin değerlendirileceği üst seviye toplantıda iklim değişikliğiyle gayretin görüşülmesi planlanıyor.
Liderlerin birebir vakitte sürdürülebilir kalkınma gayeleri, antimikrobiyel direnç ve nükleer silahsızlanma üzere farklı mevzularda da istişare etmesi bekleniyor.
İlk olarak 51 üyeyle kurulan BM’de 1946 yılından beri Genel Konsey görüşmeleri düzenleniyor.
Liderlerin konuşmalarını 15 dakikayla kısıtlamaları ve ana temaya değinmeleri bekleniyor fakat birçok önderin kısıtlamalara uymaması, BM Genel Şurasında değişik imajların ortaya çıkmasına neden oluyor.
78 yıldır düzenlenen BM genel şuralarında hafızalarda yer alan en farklı anılardan biri Küba Devlet Lideri’nin 1960’ta 296 dakika, 2009’da dönemin Libya lideri Muammer Kaddafi’nin ise 100 dakika konuşması ve BM Kaidesi’nin bir sayfasını yırtması öne çıkıyor.
Eski Sovyetler Birliği Devlet Lideri Nikita Kruşçev’in 1960’ta Filipinler’in konuşması sırasında sondan yumrukladığı masaya ayakkabısıyla vurması da BM Genel Şura tarihinin dikkati çeken anları ortasında yer alıyor.
Eski Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chavez’in 2006’da yaptığı konuşmada, kendisinden bir gün evvel kürsüye çıkan eski ABD Başkanı George W. Bush için “şeytan” benzetmesine de sıkça atıf yapılıyor.
2018’de periyodun Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Ardern’in 3 aylık bebeğiyle BM Genel Şurasına katılması hafızalardaki yerini korurken eski ABD Başkanı Donald Trump’ın 2017’de “Mecbur kalırsa Kuzey Kore’yi yok edeceğini” söylemesi de dikkat cazibeli konuşmalardan biri olarak öne çıkıyor.
BM Genel Kurulu, sık sık delegasyonların “hoşlanmadıkları” konuşmaları terk etmesine de sahne oluyor.